Енергетика

Општ преглед

Енергетиката е еден од најбитните индустриски сектори во земјата. Развојот на пазарот на енергија во земјата вклучува понатамошна изградба на внатрешна мрежа за дистрибуција на гас, продолжување на либерализацијата на пазарот на електрична енергија и зголемена регионална соработка за меѓусебни врски на електрична енергија и гас. Во јуни 2018 година усвоен е нов Закон за енергетика, на тој начин е постигнато усогласување на законодавството за енергетика  со Третиот енергетски пакет на Енергетската заедница на ЕУ.

Северна Македонија е полноправна членка на Унијата за координација на производството и преносот на електрична енергија европска интерконекција (UCPTE), што обезбедува компатибилност на интерконекцијата со европските електроенергетски системи.

Државната компанија за производство на електрична енергија ЕСМ беше раздвоена и делумно приватизирана со потпишувањето на договор за купопродажба со ЕВН АД Скопје во март 2006, енергетска компанија која на македонскиот пазар е активна од истата година.

Државниот МЕПСО е оператор на системот за пренос на електрична енергија во земјата. ЕСМ (Електрани на Северна Македонија / Електрани за производство на електрична енергија во Северна Македонија, поранешен ЕЛЕМ) е државен производител на електрична енергија во земјата.

Северна Македонија – лидер во регионот во енергетиката

Земјата е рангирана на прво место во регионот во однос на напредокот во исполнување на енергетските реформи, согласно Извештајот за одржлив развој, 2020 година на Енергетска заедница посветен на земјите од Западен Балкан.

Според извештајот, земјата има највисоки оценки на листата од шесте земји од Западен Балкан: Албанија, Србија, Косово, Босна и Херцеговина и Црна Гора во областите енергетска ефикасност, обновливи извори на енергија, заштита на животната средина, транспарентноста и условите за инвестиции во областа на енергетиката.

Со владината стратешка рамка „Акција 21“ продолжуваат инвестициите во енергетиката со што државата останува лидер во регионот.

Во текот на 2021 година се очекува реализација на:

  • Проект со кој термоелектраната Осломеј ќе се замени со фотонапонска електрана.
  • На местото на стариот рудник во РЕК Осломеј се градат капацитети за 10 мегавати, а ќе се изградат уште две фотонапонски електрани од по 50 мегавати. Проценетата инвестициска вредност е околу 60 милиони евра.
  • АД ТЕЦ Неготино распиша оглас за изработка на Физибилити студија .
  • Изработка на физибилити студии за три нови фотонапонски електрани со вкупен капацитет од 160 мегавати во РЕК Битола.
  • Изградбата на втората фаза од ветерниот парк Богданци 2, со којшто ќе се зголеми инсталираната моќност на постојниот ветерен парк. Проценетата инвестициска вредност од 21 милион евра.

Реализацијата и на нови ветерни паркови и во Св. Николе, Демир Капија и во Дебарца. Продолжува следната фаза за проектот вреден меѓу 600 и 800 милиони евра и тоа само по себе ја покажува сериозната намера за успех.

Гасификација на земјата, 2021 година

  • Започнува изградбата на гасовод помеѓу Северна Македонија и Грција со кој ќе се обезбедат дополнителни количини на природен гас. Инвестицијата само за интерконекторот со Грција е проценета на 50 милиони евра, од кои 10 милиони се грант од Инвестициската рамка за Западен Балкан.
  • Во фаза на проектирање е гасоводна врска со Косово и со овие два проекта, Северна Македонија ќе биде транзитна држава со природен гас. Продолжува изградбата на магистралните гасоводи низ целата држава.
  • Изградба на секундарната гасоводна мрежа во 10 македонски градови со што цевките за гас ќе стигнат до домаќинствата.
Share on facebook
Share on twitter
Share on linkedin
Share on whatsapp
Share on email
Share on print